Бэҕэһээ, о.э. кулун тутар 6 күнүгэр, киэһэ 19ч30м Тир дьиэтигэр Аан дойду дьахталларын күнүн көрсө, нэһилиэкпитигэр "Албан аат - дохсун санаа" сылынан "Үлэҕэ уонна оборонаҕа бэлэм буол!" диэн ааттаах сүрдээх сонун күрэхтэһии буолла. Тэрийээччилэр - нэһилиэкпит олохтоох дьаһалтата, кыттааччылар- нэһилиэкпит кэрэ аҥардара- көлүөнэнэн биирдиилээн бастааһыҥҥа илин- кэлин түһүстүлэр. Барыта 18 кыттааччы 5 түһүмэҕинэн күрэхтэстилэр. Ол курдук салгын саатынан ытыыга, дартска, ботуруону маҕаһыыҥҥа угуу, АК 47 автоматы ыһыы, хомуйуу, боппуоурска эппиэт. Күрэхтэһии түмүгүнэн эдэр көлүөнэҕэ

Боппуруостарга эппиэтттэһиҥҥэ:

3м - Анна Санникова, 2м-Тамара Неустроева, 1м-Диана Барашкова

Салгын саатынан ытыыга:

3м-Саина Алексеева, 2м-Анна Санникова, 1м- Диана Барашкова

АК 47 ыһыы, хомуйуу:

3м- Инга Окоемова, 2м-Анна Санникова, 1м- Тамара Неустроева

Ботуруону маҕаһыыҥҥа угуу:

3м-Диана Барашкова, 2м-Инга Окоемова, 1м-Тамара Неустроева

Дартс:

3м- Диана Барашкова, 2м- Саина Алексеева, 1м- Тамара Неустроева

5 көрүҥ түмүгүнэн эдэр көлүөнэҕэ 3м - Анна Санникова, 2м- Диана Барашкова уонна Кыайыылааҕынан таҕыста Тамара Неустроева

Орто көлүөнэҕэ ыйытыкка:

3м- Елена Пономарева, 2м- Роза Пономарева, 1м- Айталина Пономарева

Салгын саатынан ытыыга:

3м- Акулина Владимирова, 2м- Александра Борисова, 1м- Елена Пономарева

АК 47 ыһыы, хомуйуу:

3м- Айталина Пономарева, 2м- Роза Пономарева, 1м- Елена Пономарева

Ботуруону маҕаһыыҥҥа угуу:

3м-Роза Пономарева, 2м- Айталина Пономарева, 1м- Акулина Владимирова

Дартс:

3м - Роза Пономарева, 2м- Александра Борисова, 1м- Елена Пономарева

5 көрүҥ түмүгүнэн:

3 м- Роза Пономарева, 2м- Айта Пономарева уонна Кыайыылааҕынан эрэллээхтик таҕыста Елена Пономарева

Улахан көлүөнэҕэ ыйытыкка:

3м - Валентина Анемподистова, 2м- Любовь Монгуш, 1м- Наталья Игнатьева

АК 47 ыһыы, хомуйуу:

3м- Наталья Игнатьева, 2м- Евдокия Ноева, 1м- Любовь Монгуш

Дартс:

3м- Наталья Игнатьева, 2м- Елизавета Пономарева, 1м- Надежда Барашкова

Салгын саатынан ытыы:

3м- Валентина Анемподистова, 2м- Евдокия Ноева, 1м- Надежда Барашкова

Ботуруону маҕаһыыҥҥа угуу:

3м- Любовь Монгуш, 2м- Анна Терютина, 1м- Акулина Скрябина

5 көрүҥ түмүгүнэн 3м - Любовь Монгуш, 2м- Наталья Игнатьева, Кыайыылаах Үрдүк Өрөгөйүн биллэ Надежда Барашкова. 

Дьэ ити курдук   күрэхтэһии түмүктэннэ. Хас көрүҥ аайы миэстэлэспиттэр грамотанан, онтон уопсай түмүк кыайыылаахтара мэтээлинэн, грамотанан, бирииһинэн наҕараадаланнылар. Кэрэ аҥардар үөрэн- көтөн, сэргэхсийэн тэрийээччилэргэ махтал, барҕа баһыыба тылларын анаатылар. 

Бойобуой дьайыы бэтэрээнэ Альберт Собакин, Тир дьиэ хаһаайына, салгын саатынан ытыы тренерэ Валерий Яковлев, олохтоох дьаһалта баһылыгын солбуйааччы Екатерина Скрябина олус сатабыллаахтык  тэрийэн, дьаһайан, хамаандалаан бу сонун күрэхтэһиини ыыппыттарыгар махтанабыт!

Бүгүн киэһэ, о.э. кулун тутар 7 күнүгэр, киэһэ 19ч "Истиҥ эҕэрдэ! диэн ааттаах бырааһынньыктааҕы дьаһалга нэһилиэкпит олохтоохторун күүтэбит. Бу киэһэ кэрэ аҥардарга анаан нэһилиэкпит Эр дьонуттан эҕэрдэлэр, Одьулуун нэһилиэгин талба талааннаахтарын кэнсиэрэ. Эһиэхэ анаан фотозона. Кэлиҥ, сааскы маҥнайгы кэрэ бырааһынньыгы бары бииргэ көрсүөҕүҥ. 

Дорооболоруҥ. Кубулҕаттаах кулун тутар ыйбыт саҕаланна  да тыал-куус, тибии.Ол да буоллар  "Килэҥки" эбэбитигэр каток анньыллан, хайыһар суола оҥоһуллан оҕо- аймах катоктан арахсыбат буолла. Хайыһардьыттар күрэхтэһиигэ бэлэмнэнэн хайыһардаан, урукку сыллары санаттылар. Күммүт уһаан, таһырдьа хойутуу хараҥарар буолан эрэр.

Кулун тутар  1 күнүгэр Дьокуускай куоракка Түргэн КУБ -ХОМУУР ООННьУУ күрэхтэһиитэ "Кыайыы 50 сылын" спорт дыбарыаһыгар ыытылынна. Бу туох күрэхтэһииний диэн сонурҕуур буоллаххытына. Бу Хомуур оонньуу ааптара Емельянов Владимир Петрович айбыт оонньуута буолар.Кини Сунтаартан төрүттээх, урбаанньыт, мас ууһа, сүүрүк эбит.  Бу, көрдөххө олус судуругу гынан баран ис- иһигэр киирдэххэ элбэххэ үөрэтэр оонньуу. Ол курдук кубиктары дьааһыкка быраҕыы. Бу күрэхтэһиигэ биһиги "Түһүлгэ" НАДь директора Айталина Пономарева, дьүөгэтинээн Акулина Владимировалыын уонна Вадим Макаров буолан баран  көрөн, билсэн кэллилэр. Бу күрэхтэһии номнуо 10-с сылын ыытыллар эбит. Быйыл үбүлүөйдээх сыллара буолан кыайыылаахтарга бириистэрэ да ботуччу. 1 м - 50 тыһ солк, 2м- 30 тыһ, 3м-20 тыһ. Саастарынан, эр киһи, дьахтар, оҕо диэн арааран күрэхтэһиннэрдилэр. Манна түргэн туттууну таһынан  туспа техника, логическай өй, сатаан тыыныы наада эбит диэн кэпсээннээх кэллилэр кыттааччыларбыт. Хаһан баҕарар бастакы саҕалыыр ыарахан уонна интэриэһинэй буолар, онон инникитин дьарыктанан баран кыттыахха сөп эбит диэн санааларын биллэрдилэр. Бу күрэхтэһиини биһиги  маҥнай былырыын ыһыахха оонньоппуппут, оҕолорго, улахан дьоҥҥо, сүрдээҕин интэриһиргээбиттэрэ. Онтон Олоҥхо киэһэтигэр түөлбэнэн күрэхтэһэн Акулина Владимирова, Вадим Макаров саамай түргэнник хомуйбуттара, дьэ ол иһин интэриэһиргээн баран көрдүлэр, иһиттилэр. 

                                                    х   х   х   х   х

Библиотекарьбыт Лена Александровна көҕүлээһининэн кулун тутар 4 күнүгэр "Түһүлгэ" НАДь Оһуохай түмсүүтэ буолан ааста. Бастакы түмсүү буолан нэһилиэкпит дьоно- сэргэтэ хото кэлэн, улууспут Дархан этээччилэрин кытта оһуохайдастылар. Ол курдук Чурапчыттан Морфунов Семен Семенович, Захарова Наталья Гаврильевна, Болтоҥоттон Хоохоон Адаарыс уола, бэйэбит биир дойдулаахпыт Дьячковская Валентина Ивановна, улуустааҕы "Олоҥхо" киинин специалиһа Игнат Каженкин уонна Кытаанахтан Давид Андреев оһуохайдаатылар. Биһиги нэһилиэкпит олохтоохторо, сахалыы сиэринэн алаадьылаах, сылаас астаах көрүстүлэр, сахалыы үҥкүүнү оройуттан  туттулар. Кэлбит ыалдьыттарбыт нэһилиэнньэ  мустубутун үөрэ көрдүлэр. Төһө да уот суоҕун иһин сүрдээх истиҥ көрсүһүү, кэпсэтии таҕыста. 

                                   х  х   х   х   х

Бу ыйга элбэх күөн күрэстэр, конкурстар ыытыллаары тураллар. Онно кыттарга  бэлэмнэнии үлэлэр ыытыллаллар. Күн бүгүн Аан дойду дьахталларын күнүн чэрчиинэн, нэһилиэкпит кэрэ аҥардарыгар "Албан аат дохсун санаа" сылынан "Үлэҕэ, оборонаҕа бэлэм буол" диэн ааттаах сонун күрэхтэһии буолаары турар. Бу туһунан сарсын  билиһиннэриэхпит. 

Бары кэрэ аҥардары кэлэн иһэр сааскы маҥнайгы бырааһынньыгынан эҕэрдэлиибит. Этэҥҥэ буолуҥ, санаабыккыт сатаннын, дьолу- соргуну баҕарабыт!

Олунньу 27 күнүгэр, киэһэ 16 чаастан Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай былааһын толорор уорганнарын 2024 сыллааҕы үлэтин  Отчуотун нэһилиэнньэ иннигэр оҥордо. 

Биһиэхэ, СӨ тыраанспарга уонна суол хаһаайыстыбатыгар миниистрин солбуйааччыта Семен Николаевич Коркин салайааччылаах Үһүс бөлөх кэллэ. Манна даҕатан эттэххэ Семен Николаевич  биһиги нэһилиэкпит Дьаахса алааһыттан төрүттээх эбит. Чурапчы улууһун салалтатыттан улуус баһылыгын солбуйааччы Алексей Гаврильевич Лобанов арыаллаата. 

Мунньах саҕаланыытыгар наҕараадалары туттарыы сиэрэ - туома ыытылынна. Ол курдук "Улуу кыйаыы 80 сылын" үбүлүөйдээх мэтээлинэн Кытаанах, Хайахсыт нэһилиэктэрин, Чурапчы улууһун  Бочуоттаах олохтооҕо, тыыл, үлэ бэтэрээнэ, Чурапчы улууһун Бочуоттаах бэтэрээнэ Мотрена Семеновна Леонтьева, Тыа хаһаайыстыбатын сайдыытыгар кылааттарын иһин, СӨ министерствотын Бочуотунай Грамотатынан, "Барашков Ф.А." ИП осеменатора Вера Николаевна Барашкова, олох- дьаһах коммунальнай хаһаайыстыбата, энергетика сайдыыларыгар кылааттарын иһин Махтал Суругунан Владимир Николаевич Монастырев, 55 сааһынан Чурапчытааҕы олох - дьаһах коммунальнай хаһаайыстыба профсоюзнай тэрилтэтин Эҕэрдэ Суругунан Иннокентий Владимирович Новгородов наҕараадаланнылар. 

Сүрүннээн тыа хаһаайыстыбатын, котельнай, балыыһа тутуутун туһунан ыйытыктар киирдилэр. Балыыһа тутуута быйылгы программаҕа киирбэтэх онон эһиил 2026 сылга испииһэккэ бастакы уочарат тураҕыт диэн санаабытын көтөхтүлэр, котельнай боппуруоһунан бүгүн анал хамыыһыйа мунньахтыы кэлэр, онно быһаарыллар. Саҥа котельнайга 37 дьиэ холбоноро былааннанарын эттилэр. 

Ити курдук 3 чаастан ордук мунньахтаан, түмүккэ  Правительство 2024 сыллаах үлэтин "Сөптөөҕүнэн" сыаналаатыбыт. Мунньахха барыта 80 ча киһи сырытта, дьоммут этиилэрэ, ыйытыктара боротокуолга тиһиллэн, көрүллүө буоллаҕа. 

"Айхаллан, Чурапчы!" сылын аайы ыытыллар улуустааҕы уус- уран самодеятельноһы көрүү бэстибээлэ, бэҕэһээ. о.э. олунньу 26 күнүгэр киэһэ 19 ч "Түһүлгэ" норуот айымньытын Дьиэтигэр ыытылынна. Фойеҕа "Ураннык уһанан, чаҕыллык чочуйан" уран тарбахтаах дьоммут үлэлэрэ турда. Быйылгы быыстапка саха омук үгэстэрин, сатабылларын үөрэтэн аныгы кэм ирдэбилигэр эппиэттиир  сувенирдар оҥорон таһаарыы диэн сыаллаах туруорулунна. Урукку сылларга холоотоххо, арай  аҕыйах, бытархай курдук, онтон сыныйан көрдөххө араас интэриэһинэй оҥоһуктар киһи болҕомтотуг тардаллар. Ол курдук Екатерина Борисова Кыайыы 80 сылынан геогриевскай лентаны оҕуруонан  тиһэн хас да көрүҥүн оҥорбут, Виссарион Трофимов остуолга турар бэлэххэ туттарыллар статуялара,  баттахха анньынар,  биһиги омукпут иһиттэрин: чороону, кытыйаны, ыаҕыйаны ободоктаан тикпиттэрэ сонуннук көһүннэ, быыстапка бренда -  сахалыы таҥастаан ручкалар буоллулар. Маассабай сувенирдарга - кыбытыктар, кыракый сөрүөлэр, Мунхалов 90 сылынан -  оскуолабыт үөрэнээччитэ Күннэй Коркина, ыччат кэтэ сылдьарыгар  сөптөөх футболкаларга Мунхалов хартыыналарын уруһуйдаабытын  модель кыргыттар көрдөрдүлэр. уо.д.а.

Кэнсиэрбитигэр барыта 60 тахса киһи, төһө кыахпыт баарынан кытынныбыт. Мунхалов "Түһүлгэ" хартыынатын тыыннааҕымсытан "Ыһыах түһүлгэтэ" үҥкүүнү СР културатын туйгуна Владимир Собакин туруоран, манна 16 киһи үҥкүүлээтэ, оскуолабыт эр дьонун ыллыыр бөлөҕө, "Алаас", "Саһарҕа" вокальнай бөлөхтөр, "Тэтим" ВИА, уус-уран ааҕааччылар, "Кыйаыы вальса" үҥкүү, дэгэрэҥ ырыа, оһуохай, "Тыыннаахтар умнубат сыллара", "Чурапчы айхаллан" хор, Василий Коркин, Снежана Сорокоумова сололора, Аҕа дойду сэриитигэр кыттыбыт дьон албан ааттарын үйэтитэр "Умнуллубат Албан ааттар" видеоролик оҥоһуллн үрдүк балл ылла. 

СР культуратын туйгуна Лена Дьячковская салайааччылаах Дьүүллүүр Сүбэ чаас курдук сүбэлэһэн, мөккүһэн баран түмүккэ биһиги баллбыт

4, 37 буолла.  Инньэ гынан биһиги сыл аайы кыайыы өрөгөйүн билэр дьон хомойо сыстыбыт да буоллар, итэҕэспитин билинэбит. Атын нэһилиэктэр эмиэ кыайыы үөрүүтүн биллиннэр ээ диэн. 

Биир улахан, сыралаах үлэбит түмүктэннэ. Бэстибээлгэ кыттан, нэһилиэкпит чиэһин көмүскээбит дьоммутугар  барҕа махталбытын тиэрдэбит! Чэгиэн доруобуйаны, дьоллоох соргулаах олоҕу баҕарабыт!

Бүгүн олунньу 21 күнүгэр нэһилиэкпитигэр кэлэн иһэр Аҕа дойдуну көмүскээччилэр күннэрин көрсө "Албан аат - дохсун санаа" диэн ааттаах, нэһилиэкпит Эр дьонугар аналлаах биирдиилээн бастыыр иһин  күрэхтэһии буолла. Күрэхтэһиини нэһилиэкпит олохтоох дьаһалтата, "Түһүлгэ" норуот айымньытын Дьиэтэ тэрийэн ыыттылар. Күрэхтэһии 3 көлүөнэнэн ыытылынна. Ыччат, орто, аҕам көлүөнэҕэ барыта 16 Эр бэртэрэ илин кэлин түһүстүлэр. Күнүс 11 чаастан Тир дьиэтигэр салгын саатынан ытыы, онтон киэһэ АК-47 сааны ыһыы, хомуйуу, ботуруону маҕаһыыҥҥа хомуйуу, дартс быраҕыы, боппуруостарга эппиэтээһин. 

Күрэхтэһии түмүгэ биирдиилээн көрүҥҥэ:

Ыччаттарга

Боппуруоска, ботуруон хомуйуутугар, автомат ыһыытыгар, хомуйуутугар - 1м И.Коркин, В.Яковлев 2м, ытыыга, дартска - 1м В.Яковлев таҕыстылар. Уопсай түмүкккэ - Валерий Яковлев 1м, Иван Коркин 2 м буоллулар.

Орто көлүөнэҕэ:

Боппуруостарга - 3м И. Новгородов, 2м А.Антонов, 1 м А.Дьяконов

Ботуруон хомуйуутугар - 3 м И.Оконешников, 2м А.Антонов, 1м А.Дьяконов

Автомат ыһыытыгар, хомуйуутугар - 3м И.Новгородов, 2м А.Антонов, 1м И.Оконешников

Ытыыга - 3м И.оконешников, 2м А.Дьяконов, 1м А.Антонов

Дартс - 3м А.Дьяконов, 2м И.Оконешников, 1м И.Новгородов

Уопсай түмүккэ 3м Иван Оконешников, 2м Анатолий Антонов, 1м Александр Дьяконов

Ветераннарга

Боппуруостарга 3м И.Максимов, 2м Д.Тролуков, 1м И.Игнатьев

Ботуруон хомуйуутугар 3м В.Дьячковскай, 2м И.Игнатьев, 1м И.Максимов

Автомат ыһыытыгар, хомуйуутугар 3м В.Боякинов, 2м В.Дьячковскай, 1м И.Максимов

Ытыыга 3м И.Максимов, 2м В.Новгородов, 1м И.Игнатьев

Дартс 3м В.Боякинов, 2м И.Максимов, 1м В.Дьячковскай

Уопсай түмүккэ 3м Валентин Дьячковскай, 2м Иван Игнатьев, 1 м Иван Максимов 

"Түһүлгэ" НАДь мини розыгрыш тэрийдэ. Бириистэринэн  Дурда, ботуруоннарга 2 сертификат. 3000 сууммалаах сертификаттары Иван Максимов, Владимир Боякинов ыллылар, онтон Сүрүн бирииһи Дурданы Алексей Николаевич Пономарев тутан үөрүү өрөгөйүн биллэ. 

Олохтоох дьаһалта "Саамай аҕа саастаах кыттааччы" анал бирииһи  Алексей Пономаревка, "Саамай толкуйдаах кыттааччы" анал бириис Дмитрий Тролуковка ананна.

Бу күрэхтэһиини көрө, быыһыгар үөрэтэ сырыттылар оскуолабыт 7-8 кылааһын уолаттара, "куурусса чоппуускатыттын үөрэнэр" дииллэринии уолаттар эһэлэрин, аҕаларын ботуруону хомуйууга, сааны ыһыыга үөрэттилэр, маастар кылаас көрдөрдүлэр. Ол курдук Сайаан Дьяконов автомат сааны 28 сөк ыһан, хомуйан көрдөрдө. 

Бу киэһэ ырыанан- тойугунан эҕэрдэлээтилэр Ангелина Харитонова, "Катюша" үҥкүүнэн 4 кылаас кыргыттара (салайааччы Мария Федорова). 

Бары нэһилиэкпит Эр дьонун Аҕа дойдуну көмүскээччи күнүнэн эҕэрдэлиибит! Чэгиэн доруобуйаны, көхтөөх олоҕу баҕарабыт.

Саха дьонугар олунньу 13 күнэ олус суолталаах, олус дириҥ өйдөбүллээх. Бу күн Төрөөбүт тыл  уонна сурук-бичик  күнэ. 

Биһиги нэһилиэкпитигэр олунньу 14 күнүгэр бу күҥҥэ аналлаах биэчэр буолла. Биэчэрбит бастакы чааһыгар библиотекарь Лена Александровна Сэмэн Новгородов, Чурапчы буойун поэттарын олохторун, үлэлэрин билиһиннэрэр сүрдээх интэриэһинэй, прессаҕа мээнэ суруллубатах чахчылары кэпсээтэ, "Түһүлгэ" НАДь иһинэн үлэлиир куруһуок иитиллээччилэрэ, оскуола музыкаҕа учуутала Ангела Харитонова салайааччылаах "Саһарҕа" бөлөх оҕолоро, улахан дьон хоһоон бөлөхтөрө эҕэрдэ нүөмэрдэри бэлэхтээтилэр. 

Быйыл Улуу Кыайыы 80 сылынан нэһилиэкпит тэрилтэлэрин икки ардыларыгар "Уруй Кыайыыга!" бэстибээл эстафета былааннанан,  биэчэрбит  иккис чааһыгар "Кыайыыга кынаттаабыт хоһооннор"  Чурапчы буойун поэттарын хоһооннорунан тэрилтэлэр икки  ардыларыгар  күрэх ыытылынна. Бары тэрилтэлэр бу сүдү сылга суолта биэрэн кэлэн кыттыннылар. Ол курдук Оскуола 1 , оскуола 2, Олохтоох дьаһалта ЖКХ, тыа хаһ, пенсионердар, "Түһүлгэ"- балыыһа холбоһуктаах хамаандалара хоһоону уобарастаан ааҕыыга күрэхтэстилэр. Дьүүллүүр Сүбэҕэ бэрэссэдээтэлинэн Ольга Аржакова, чилиэннэринэн Анисия Дьяконова, Альбина Лугинова, Анна Терютина үлэлээтилэр.

Түмүккэ Оскуола 2 хамаандата  - 3 миэстэ, Түһүлгэ-балыыһа -2 миэстэ, Оскуола 1 хамаандата - 1 миэстэ таҕыстылар. Олохтоох дьаһалта - ЖКХ - 4 миэстэ, тыа хаһ-пенсионердар - 5 миэстэ буоллулар. Бары тэрилтэлэрин, хамаандаларын чиэһин көмүскээбит  ааҕааччыларга махталбытын тиэрдэбит. 

Биһиги дьоллоох олохпут иһин олохторун толук уурбут биир дойдулаахтарбытын кэриэстээн, маннык тэрээһиннэргэ суолта биэрэн кыттан, Улуу Кыайыы 80 сылын өрө күүрэн көрсүөҕүҥ!

Бүгүн, олунньу 8 күнүгэр, Улуу Кыайыы 80 сылыгар аналлаах бильярдка аһаҕас турнир ыытылынна. Тэрийээччилэринэн "Түһүлгэ" норуот айымньытын Дьиэтин иһинэн үлэлиир Бильярд түмсүүтэ. Бу күрэхтэһиигэ 12 сетканан 20 тахса киһи Амматтан, Тааттаттан, Чурапчы нэһилиэктэриттэн кэлэн кыттыыны ыллылар. Күрэхтэһии спонсордарынан "Кытаанах нэһилиэгэ" тыа сирин түөлбэтин олохтоох дьаһалтата (баһылык Е.Потапов), "Түһүлгэ" норуот айымньытын Дьиэтэ (директор А.Пономарева), Анисия, Александр Дьяконовтар дьиэ кэргэттэрэ, ИП лар Борисов Т.Г, Боякинов В.Ф, Пономарев Л.А.

Күрэхтэһиигэ судьуйанан үлэлээтэ нэһилиэкпит спортинструктора Иван Оконешников. Сарсыарда 10 чаастан саҕаланан киэһэ 22 чааска түмүктэммит күрэхтэһиигэ 4 м - И.Оконешников, Д.Платонов, 3м- "Мохсоҕол" хамаанда А.Никитин, Г.Аянитов, 2м- А.Неустроев, М.Пахомов уонна  Кыайыылааҕынан буоллулар  Таатта Дэбдиргэтиттэн Е.Луковцев, И.Баннов.

Бу күн "Түһүлгэ" НАДь коллектива Күүстээх Дэһээккин аатынан республикатааҕы мас тардыһыытын быһа холбонуутун улахан экраҥҥа холбоон көрдөрдүбүт, эбиэт, киэһэҥҥи аһылык астаан аһаттыбыт. Бары күрэхтэһиигэ кэлбит спортсменнарбытыгар, спонсордарбытыгар махталбытын тиэрдэбит. 

Дорооболоруҥ, убаастабыллыых сурутааччыларбыт!

"Кэпсээ, туох сонун?" рубрикаҕа культура сонуннара.

Бу ааспыт тохсунньу ый бүтэһигэр улууска "Айылгы" оройуоннааҕы норуот айымньытын Дьиэтигэр региональнай "Мунхаловскай ааҕыылар" буоллулар. Бу тэрээһин Афанасий Петрович Мунхалов 90 сааһынан ыытылынна. Мунхалов диэн кимий? Афанасий Петрович Мунхалов РСФСР народнай художнига, РСФСР үтүөлээх художнига, Ойуунускай аатынан бириэмийэ бастакы лауреата, Саха Республикатын Духуобунаһын Академиятын академига, Хоту көһөрүллүү кыттыылааҕа, кыра эрдэҕиттэн тулаайах хаалан оҕо дьиэтинэн сылдьан үөрэммит. Кини биллэр үлэлэринэн "Слушают мир", "Солнце". Бу ааҕыылары көрсө  культура үлэһиттэрэ мууска "Слушают мир"  мурал оҥорон көрүстүлэр. 

Ааҕыы пленарнай чааһын Чурапчы улууһун баһылыгын социальнай боппуруостарга солбуйааччы Мария Кронникова салайан ыытта. Икки күн устата ыытыллыбыт кэмпириэнсийэҕэ барыта 200 чэкэ киһи үс секциянан кытынна. Мунхалов аатынан арт-галереяҕа "Линии вдохновения. Искусство якутской графики" экспозициялар турдулар., уруһуйга маастар - кылаастар, төгүрүк остуоллар ыытылыннылар уонна устудьуоннарга "Перфоманс Мунхалова" сынньалаҥ киэһэтэ тэрилиннэ. 

Биһиги оскуолаттан "Жизненный и творческий путь Мунхалова" секцияҕа Юлия Винокурова лауреат, 3-с секцияҕа "Гений места и территорий" Күннэй Коркина лауреат, Кыыдаана Борисова үһүс миэстэ буоллулар. Оскуолабыт учуутала Евдокия Тимофеевна Миронова кыттан 1 м буолла. 

                                      х     х      х      х 

Олунньу 2 күнүгэр өрөбүлгэ "Зима начинается с Якутии" республикатааҕы фестиваль чэрчитинэн "Северная звезда" диэн Бүтүн Россиятааҕы талааннар конкурстара улууспут үгүс талааннаах оҕолорун түмтэ. Сарсыарда 10 чаастан  киэһэ 20 чааска диэри ырыаҕа, үҥкүүгэ, фольклорга, модаҕа, кэпсэтии жанрыгар конкурс ыытылынна. Биһиги оскуолаттан 4 кылаас "Саһарҕа" бөлөҕө норуот ырыатыгар 1 лауреат, 10 кылаас "Лыҥкынастар" хомусчуттар бөлөхтөрө 2 лауреат (сал А.Харитонова), 7 кылаас үҥкүү бөлөҕө  2 дипломант, 5 кылаас үҥкүү бөлөҕө 2 дипломант (сал А.Суздалова), "Түһүлгэ" норуот айымньытын Дьиэтин иһинэн үлэлиир "Оторой - моторой" чабырҕахсыттар, Сандал Сидоров, Виталий Гоголев ырыалара, чабырҕаҕа 1 лауреат, Алина Нестроева 2 дипломант аатын ыланнар Кубогынан, мэтээллэринэн, дипломнарынан наҕараадаланнылар.  Оҕолорбутун сылаас сымнаҕас массыыналарынан илдьэ сылдьыбыт суоппардарбытыгар Дьулус Барашковка, Василий Лазаревка, Илья Нестеревка, Егор Барашковка, төрөппүттэргэ, кылаас салайааччыларыгар  барҕа махталбытын тиэрдэбит. 

                                     х      х      х      х

Олунньу 26 күнүгэр нэһилиэкпитигэр "Айхаллан, Чурапчы!" фестиваль буолар. Репетициялар саҕаланнылар. Хаһан да буоларын курдук нэһилиэкпит дьоно бары бииргэ түмсэн бу улахан хамсааһыҥҥа кыттыһан нэһилиэкпит аатын ааттатыаҕыҥ. Урукку сылларга бары бииргэ тоҕо түһэн фестивальга Бастакы миэстэлэри ылбыппыт. Быйылгы фестиваль Кыайыы 80, Чурапчы улууһа тэриллибитэ 95, Мунхалов төрөөбүтэ 90, Сэһэн Боло төрөөбүтэ 120 сылларгар анана

Мэҥэ - Хаҥалас улууһун Майатыгар Аркадий Новиков аатынан "Көөчөөн көрө" көр- күлүү  мини театра үлэлиирин көрүдьүөһү, көрү- күлүүнү сөбүлүүр дьон бары билэллэригэр саарбахтаабаппыт. 

Бу театр тэрийиитинэн быйыл "Сааскы сирэйдэр" диэн ааттаах 17-с республикатааҕы көр- күлүү фестивала ыытылынна. Күнүс 13 ч саҕалаан кыттааччылар аҕалбыт нүөмэрдэрин Дьүүллүүр Сүбэҕэ көрдөрдүлэр. Бу иннинэ 1 тур кэтэхтэн ыытыллыбыта, онно үчүгэй нүөмэрдэр талыллан 2 турга киирбиттэрэ. Конкурска Сунтаартан, Ньурбаттан, Бүлүүттэн, Чурапчыттан, Мэҥэ- Хаҥаластан, Уус- Алдантан, Үөһэ- Бүлүүттэн, Хаҥаластан, Намтан, Хатастан  элбэх кыттааччы кэлбит.

Дьүүллүүр Сүбэҕэ бэрэссэдээтэлинэн С.С.Адамова, чилиэннэринэн суруйааччы Куорсуннаах, Валентина Чиркова уо.д. үлэлээтилэр. 

Көрүү түһүмэҕэ киэһэ 17 ч дылы буолла, онтон маастар кылаастар, сүбэ - ама биэрии, нүөмэрдэри ырытыы оҥордулар Дьүүлүүр Сүбэ чилиэттэрэ. 

Биһиги "Түһүлгэ" норуот айымньытын Дьиэтэ 2 номеры ыыппыппыт, нүөмэрдэрбит  1 туру ааһан 2 турга киирэн, аны жюрига  көрдөрдүбүт. 

Биир номербыт Галаҕа киирбитэ.

Киэһэ 19 ч Ходулов аатынан театрга  кыайыылаахтары наҕараадалааһын, Гала - кэнсиэр ыытылынна. Түмүккэ биһиги "Бэт да бэт" бөлөхпүт "Бастыҥ үтүктээйи" диэн анал аат ылла. Хадаартан олохтоох дьаһалта үлэһиттэрэ, баһылыктарыгар тиийэ кэлэн кыттан "Сааскы сирэйдэр" конкурс 1 степеннээх Лауреаттарынан буолан, Аркадий Новиков оҕолоро туруорбут бириистэрин тутан үөрүү өрөгөйүн биллилэр. Манна диэн эттэххэ биһиги былырыын аан бастаан кыттан эмиэ 1 Лауреат аатын ылбыппыт.

Кылаан Чыпчаалы Ньурба Антоновкатын  "Айуу, чэ" бөлөҕө ылла. 

Онтон муус устар 1 күнүгэр кыайыылаахтар "Сааскы сирэйдэр" турга Хаҥаласка гастроллуу бардылар. 

Көрү - күлүүнү өрө тутан, үөрэн- көтөн сылдьыҥ, олоххутун уһатыҥ!

Бүгүн, тохсунньу 23 күнүгэр Кытаанахха улахан суолталаах күн буолла.  Улуу Кыайыы 80 сылын көрсө Кыайыы Кыһыл Знамята  бүтүн өрөспүүбүлүкэтээҕи "Бары бииргэ кыайыыга" диэн девизтээх эстафетата Сэбиэскэй Сойуус бастакы дьоруойа  Федор Кузьмич Попов төрөөбүт дойдутуттан - Мэҥэ - Хаҥалас Баатара нэһилиэгиттэн саҕаламмыта. Бэҕэһээ Уус- Алдан улууһа Знамяны Чурапчы улууһугар туттарбыта, онтон бүгүн Кыайыы Знамятын биһиги нэһилиэкпитигэр көрүстүбүт.

Сарсыарда 10 чааска оскуолабыт спортсаалатыгар байыаннай таҥастаах оҕолор,оскуолабыт үөрэнээччилэрэ, уһуйаан иитиллээччилэрэ, нэһилиэкпит тыыл, үлэ ветераннара, олохтоохтор өрө көтөҕүллэн, долгуйан миуһуннубут. Кыайыы Знамятын тутан киирдилэн оскуолабыт "Барс" байыаннай-патриотическай кулуубун байыастара:

Айсен Терютин - "Барс" байыаннай-патриотическай кулууп хамандыыра, 2024 сыллаахха Тааттаҕа ыытыллыбыт Карбышевскай сбор взводун бастыҥ хамандыыра

Тимур Пономарев - 11 кылаас үөрэнээччитэ, Ил Дархан харыйатын кыттыылааҕа

Виталий Гоголев - улууска "Бастыҥ общественник" номинация кыайыылааҕа

Мичил Пономарев - оскуолабыт "Патриот" эдэр армия патриотическй кулуубун хамандыыра.

Эҕэрдэ тылы  улуус баһылыгын социальнай боппуруостарга солбуйаачччы Мария Кронникова, нэһилиэкпит баһылыга Егор Потапов эттилэр. Биһиги олохпут туһугар охсуспут, тыыннарын толук уурбут саллааттарга сүгүрүйэн, ытыктаан биир мүнүүтэ иһийэн турдубут. Торжественнай линейка парадын Петр Бабиченко күүстээх куолаһынан салайда, түмүккэ  нэһилиэкпит историятыгар хаалар хаартыскаҕа түстүбүт.

Бары нэһилиэкпит олохтоохторугар бу олус суолталаах дьаһалга кыттыыны ылан, нэһилиэкпит түмсүүлээҕин - Аҕа дойду улуу сэриитигэр сылдьыбыт, тыыннарын толук уурбут дьоммутун кэриэстээн кэлбиккитигэр дириҥ махталбытын тиэрдэбит!

                          Ким да умнуллубат, туох да умнуллубат!