Ааспыт сыл, ахсынньы 31 күнүгэр 2021 сылы атаарар, саҥа 2022 сылы  көрсөр дьоро киэһэҕэ,  Кытаанах нэһилиэгин дьоно-сэргэтэ, дьэ 2 сыл буолан баран, "Түһүлгэ" норуот айымньытын Дьиэтигэр, бырааһынньыктыы киэргэммит кулууппутугар мустан көрүстүбүт. Олохтоохтор, эдэрдиин - эмэнниин, урукку сыллардааҕы курдук тоҕо анньан кэлэн, сааланы толору мустан ыытыллар араас конкурстарга, оонньууларга кыттан, ыччат дьоммут ылбаҕай ырыаларын долгуйа иһиттибит. 

Үгэскэ кубулуйбут,  "Сыл бастыҥнарын" дохсун ытыс тыаһынан чиэстээтибит. Ол курдук "Сыл бастыҥ тыа хаһаайыстыбатын үлэһитэ" Айталина Пономарева, "Сыл бастыҥ Патриота" Михаил Ильич Нестерев, "Сыл бастыҥ Ветерана" Петр Дмитриевич Барашков, "Сыл бастыҥ Волонтера" Вадим Макаров, "Сыл бастыҥ олох-дьаһах коммунальнай хаһаайыстыбатын үлэһитэ" Иван Павлович Винокуров, "Сыл бастыҥ үөрэхтээһин үлэһитэ" Александра Борисова, "Сыл бастыҥ уһуйаан үлэһитэ" Тамара Неустроева, "Сыл бастын үөрэнээччитэ" 11 кылаас үөрэнээччитэ Михаил Аржаков, "Сыл бастыҥ доруобуйа харыстабылын үлэһитэ" Анна Михайловна Захарова, "Сыл бастыҥ культура активиһа" Ксения Гоголева буоллулар. Нэһилиэкпит баһылыга Егор Потапов ааһан эрэр сылга ситиһиибитинэн киэн туттан, бар дьонугар махтанан эҕэрдэ тыл этэн, улууска 2021 сыл түмүгүнэн Чурапчы нэһилиэгин кэнниттэн, Кытаанах нэһилиэгэ  II бочуоттаах миэстэни ылбыппытынан  эҕэрдэлээтэ уонна 2022 сылы САССР 100 сылынан нэһилиэкпитигэр "УТУМ" сылынан биллэрдэ. 

2021 сылга нэһилиэкпит олохтооҕо РС "Гражданскай килбиэн" бэлиэ хаһаайката Христина Николаевна Попова "За заслуги перед районом" диэн түөскэ анньыллар бэлиэ III степенинэн, Республика олоҥхоһутарын ассоциациятын чилиэнэ, 2018 сылга Ил Дархан Гранын ылбыт олоҥхоһут, тойуксут, чабырҕахсыт Сусанна Васильевна Лазарева үрүҥ көмүс түөскэ анньыллар бэлиэнэн, Өлүөхүмэҕэ ыытыллыбыт Олоҥхо ыһыаҕын сертификатынан,  Бүтүн Россиятааҕы переписькэ көхтөөх, кыһамньылаах үлэтин иһин Саина Седалищева Махтал Суругунан, Ксения Гоголева нэһилиэкпитигэр "Сыккыс" түмсүү салайааччыта улууска куруһуоктар, түмсүүлэр салайааччыларын икки ардыларыгар ыытыллыбыт "Бастыҥ салайааччы" конкурс II степеннээх Дипломунан наҕараадаланнылар. 

Түөлбэлэринэн, биирдиилээн маскараат күрэҕэр саамай көхтөөхтүк кыттыбыт "Саһарҕа" түөлбэлэр Анисия Дьяконова минньигэс тордун уонна салайаачы Татьяна Потапова "Сайдам" маҕаһыынтан сертификатынан наҕараадаланнылар. Биирдиилээн маскарааттарга Людмила Монастырева, Валентина Анемподистова, Сусанна Лазарева, Анастасия Винокурова, Зинада Андреева, Людмила Лугинова наҕарадаланнылар. Тымныы оҕонньор сиэннэринээн Хаарчанаалыын, Саҥа Дьыллыын кэлэн таабырын таайтаран, "Кытаанаҕым кырыалаах кыһына" хаартысканан күрэх кыайыылаахтарыгар грамоталары, бириистэри туттардылар. Ол курдук Бастакы миэстэни Иван Игнатьев, иккискэ Прасковья Собакина, үһүскэ Ксения Гоголева таҕыстылар. Бырааһынньык түмүгэр "Саҥа дьыл үөрүүтэ" розыгрыш супер - бирииһин ДИВАНы Александра Борисова сүүйдэ. 

Ити курдук нэһилиэкпит бар дьоно саҥа дьылы үөрэн- көтөн, үрдүк ситиһиилээх көрүстүбүт. Нэһилиэкпит ыччаттара "Саһарҕа" квинтет, Саргылана, Петр Бабиченколар, Степан Прохоров, Николай Максимов, Сардана Окоемова, Иннокентий Новгородов ылбаҕай ырыаларынан киэргэттилэр. ЫЫтааччылар Ольга Собакина, Николай Суздалов сатабыллаахтык салайан биэчэрбитин ыыттылар.

Аны олох аҕыйах кэминэн күтүүлээх саҥа дьыл бырааһынньыга тиийэн кэлэр. Номнуо биир сыл ааһа оҕуста. этэҥҥэ олордоххо сыл хонук дииллэр. Бу ааһан эрэр сылы бары дьиэбитигэр олорон, онлайн көрсүбүт эбит буоллахпытына, кэлээри турар 2022 сылы "Түһүлгэ" НАДь көрсөөрү бэлэмнэнии үлэлэрэ бара тураллар. Туох, ханнык конкурстар, ханнык күннэргэ бырааһынньык ыытылларын туһунан билиһиннэриэхпит. Биирдиилээн, дьиэ-кэргэнинэн, түөлбэнэн араас конкурстар, ол курдук

- "Кытаанаҕым кырыа кыһына" хаартысканан биирдиилээн бастааһыҥҥа конкурс. Кытаанах урукку да билиҥҥи да кыһыҥҥы кэмин хаартыскаҕа түһэрэн кыттаҕыт

- "Тымныы оҕонньор, Хаарчаана" конкурса. Кыайыылаахтары 5000, 3000, 2000 сууммалаах сертификаттар күүтэллэр

- Биирдиилээн бастааһыҥҥа, саҥа дьылы көрсөр күн, ахсынньы 31 күнүгэр  "Маскараат" конкурса. Кыайыылаахтары 2000 сууммалаах сертификаттар күүтэллэр.

- Ахсынньы 31 күнүгэр  "Саҥа дьыл үөрүүтэ" сүүйүүлээх оонньуу ыытыллар. Супер - бириис "Таир" маҕаһыынтан ДИВАН

Күндү нэһилиэкпит олохтоохторо, билиэттэр сотору атыыга тахсыахтара, саҥа сылы саҥа диваҥҥа көрсөргө билиэттэ атыылаһаарыҥ. 

Биир күрүс олохпутун киэргэтэн конкурстарга көхтөөхтүк кыттыҥ.

 

Кытаанахха о5о-аймахха үөрүүлээх түгэн тосхойдо. Бэҕэһээ, о.э. ахсынньы 6 күнүгэр саҥа таас оскуола-саад иннигэр саҥа дьыллааҕы харыйа уота сандаарда. Оскуола- саад коллектива уһуйаан иитиллээччилэригэр, үөрэнээччилэригэр саҥа таас дьиэҕэ киирбиттэринэн бырааһынньык тэрийэн, повардар сылаас илиилэринэн астаабыт тортарынан күндүлээн, "Түһүлгэ" норуот айымньытын Дьиэтин коллектива  остуоруйа көрдөрөн, төрөппүт комитета (председатель А.В.Пономарева) оҕолорго минньигэс бэлэҕи соһуччу оҥорон, Тымныы Мооруос оҕонньор, Хаарчаана эҕэрдэлээн "Кыһын Саха сириттэн" саҕаланар фестиваль чэрчитинэн Харыйа уотун уматтылар. Сотору күүтүүлээх, үгүс кэрэ түгэннэрдээх, таайтарыылаах саҥа дьылбыт тиийэн кэлиэ.

Бэҕэһээ, о.э. ахсынньы 3 күнүгэр, оройуоннааҕы "Айылгы" норуот  айымньытын Дьиэтигэр, "Үргэл" улуус хореографтарын 2021 сыллааҕы үлэлэрин түмүгүнэн "I бириэмийэ"туттарыытын  дьоро киэһэтэ ыытылынна. Биһиги нэһилиэкпититтэн бу үөрүүлээх, долгутуулаах дьаһалга "Түһүлгэ" норуот айымньытын Дьиэтин уус- уран салайааччыта Агафья Барашкова тэрийэн  В.С.Яковлев - Далан аатынан орто оскуола 6 кылааһын салайааччыта Александра Борисованы, уһуйаан музыкальнай салайааччытын Ольга Яковлеваны  илдьэ киирэн кытыннылар. 

 Бу саас, үргэллэр үҥкүү конкурсун ыыппыттара,  конкурска биһиги оскуолабыт 5  кылааһын коллектива "Сор суолунан" хоту көһөрүллүү туһунан сюжетнай үҥкүү туруоран Дьүүллүүр Сүбэ улахан биһирэбилин ылбыттара. Маны таһынан Дария Егорова, Николай Суздалов "Казахскай" үҥкүүнэн кыттан I лауреат аатын ылбыттара. 

Бириэмийэни туттарыы олус сонуннук, уратытык тэриллэн ыытылынна.Улуус бары хореографтара  кыһыл дорожканан хааман, флэш-моб толорон, үрдүк сыанаттан наҕараадалары ылан үөрүүлэрэ үрдээтэ.

Ол курдук уһуйаан музыкальнай салайааччыта Ольга Яковлева улуус культураҕа салаатын "Махтал суругунан", кылаас салайааччыта Александра Борисова "Лучший воспитательный номер с использованием местного материала" диэн финалист сертификатынан, биһиги уус-уран салайааччыбыт Агафья Барашкова улуус культураҕа салаатын Бочуотунай Грамотатынан наҕараадаланнылар. Бу үрдүк ситиһиилэринэн кыргыттарбытын эҕэрдэлиибит, инникитин айымньылаах үлэҕит таһаарыылаах, ситиһиилээх буоллун, дьиэ-кэргэттэргитигэр дьолу, чэгиэн доруобуйаны!

Үҥкүү курдук киһи этин-сиинин уһугуннарар, элбэххэ үөрэтэр, үгүс хамсаныыны эрэйэр, өйү-санааны уһугуннарар уус-уран айымньы биир кэрэ жанра биһиги нэһилиэкпитигэр өссө да сайда, кэҥии, эһиги үгүс сыраҕытын, кылааккытын киллэрсэ, үлэлэһэ тураргытыгар баҕарабыт!  

 

Сотору саҥа дьыл. Онон сибээстээн сылын аайы буоларын курдук Чурапчы улууһун норуот айымньыларын Дьиэлэрин салайааччыларыгар, баһаарынай өттүнэн эппиэтинэстээх үлэһиттэргэ, Чурапчытааҕы баһаарынай чаас специалистараЗахарова М.А, Дорофеев А.О, Иустинов Ю.Ф былааны таһынан баһаартан сэрэхтээх буолууга инструкция аахтылар, мунаарар боппуруостарга хоруйдаатылар. 

Улууспутугар 2021 сыллаахха 18 баһаар буолбут, ол былырыыҥҥы көрдөрүүгэ тэҥнээтэххэ  аҕыйах. Былырыын 33 баһаар, сүрүннээн хаппыт оттортон тахсыбыт буоллаҕына, быйыл олорор дьиэ, гараж, баанньык уокка былдьаммыттар. Баһаарынай чаас үлэһиттэрэ хас биирдии чааһынай ыалга сылдьан СР 105 сокуонугар олоҕуран баһаартан сэрэхтээх буолууну  тутуһар ирдэбил листовкаларын туттараллар диэн эттилэр. Аны аҕыйах хонугунан саҥа дьыл бэлэмэ, бырааһынньыга,  сүрдээх элбэх уот - күөс, гирлянда холбонуо онон баһаарынай өттүнэн сэрэхтээх буоларга күүскэ эттилэр. 

Дьиэ иһигэр пиротехника, бенгальскай уоттары, изолентанан эриллибит проводтар суох буолалларын булгуччу тутуһарбытыгар модьуйдулар. 

Аны таһырдьа салют ытарга эмиэ улахан сэрэхтээх буоларга ыҥырдылар, ол курдук салют уота окко түһэн хоромньу оҥорботун курдук дьаһанан ытыахтаахпытын өссө биирдэ санатан сүбэлээтилэр.

Алҕас арааһынай буолар түгэнигэр баһаарынайдары ыҥырарга 

84115141510 - Чурапчы баһаарынай чааһыгар эрийэргэ этэллэр, тоҕо диэтэххэ 101 номер куоракка тиийэн хаалар түгэннэрэ бааллар диэтилэр. 

Бары сэрэхтээх буолуоҕун, баһаарынай өттүнэн ирдэбили тутуһуоҕун! 

Сэтинньи 25 күнүттэн Өрөспүүбүлүкэбитигэр Олоҥхо декадата саҕаланна. Ол чэрчитинэн Кытаанахтааҕы "Түһүлгэ" норуот айымньытын Дьиэтэ, бүгүн, сэтинньи 27 күүгэр күнүс 16 чаастан kytanaxklub@ инстаграмнэ "Истиҥ сэһэргэһии" быһа быиэриигэ ыҥырар. Кыттыыны ылыахтара 2018 сыл өрөспүүбүлүкэбит Ил Дарханын гранын ылбыт, Олоҥхо ассоциациятын чилиэнэ, олоҥхоһут, тойуксут, чабырҕаҕы толорооччу Сусанна Лазарева, улуу хомусчут Лука Турнин сыдьаана хомусчут Варвара Турнина, дэгэрэҥ, тойук, олоҥхо толороооччу Виссарион Трофимов, чабырҕаҕы толорооччу, айааччы Любовь Монгуш. Нэһилиэкпитигэр норуот тылынан уус - уран айымньытын, сахабыт фольклорун илдьэ сылдьар, тарҕатар, толорор дьоммутун кытта ыкса билсиһиигэ кыттыһыҥ.

Сэтинньи 22 күнэ - Россияҕа уол оҕо күнэ. Бары уол оҕолорбутун, кэлэр кэнчээри ыччаттарбытын Уол оҕо күнүнэн эҕэрдэлиибит. Нэһилиэкпит "Үйэн" дьахтарын Сэбиэтэ, бүгүн, күнүс 16ч00м "Уол оҕо-Эр бэрдэ барытыгар саталлаах" улахан кылаас уолаттарын күрэхтэһиигэ ыҥырар. Көхтөөхтүк кыттын, кыайыҥ

2016 сыллаахха улуус баһылыгын ыйааҕынан сэтинньи ый бастакы өрөбүлэ улууспутугар "Талба талааннар" диэн, норуот айымньыларын Дьиэлэрин иһинэн үлэлиир  куруһуоктар, түмсүүлэр күннэрэ анаммыта. Ол кэмтэн ыла сыл аайы сэтинньи ыйга биһиги "Түһүлгэбит" иһинэн үлэлиир куруһуоктар, түмсүүлэр үлэлэрин, дьарыктарын, ситиһиилэрин, быыстапкаларын, кэнсиэртэрин кулуупка, кэлин куйаар ситиминэн көрдөрөн билиһиннэрэбит. 

Быйыл "Талба талааннарбыт" тэрээһиннэрэ улуус киинигэр, "Айылгы"-га кэнсиэр, быыстапка буолара былааннанар. Биһиги "Түһүлгэ" норуот айымньытын Дьиэтин иһинэн 12 куруһуок, түмсүү үлэлииллэр. Бу туһунан анал биэриини kytanaxklub @инстаграммытыгар таһаарабыт, онно кэпсиэхпит куруһуоктарбыт, түмсүүлэрбит быйылгы 2021 сыллааҕы үлэлэрин, ситиһиилэрин. Биһигинниин бииргэ буолаарын. 

Сэтинньи 20 күнүгэр куйаар ситимин нөҥүө нэһилиэкпитигэр тыа хаһаайыстыбатын күнүн дьоро киэһэтэ буолла. Үгэс быһыытынан, нэһилиэкпит тыатын хаһаайыстыбатын специалиһа Айталина Владимировна Пономарева 2021 сыллааҕы үлэ туһунан  дакылаат  оҥордо. "Кытаанах нэһилиэгэ" МТ олохтоох дьаһалтатын дьиэ - кэргэҥҥэ специалиһа Людмила Николаевна Лугинова тус тыа хаһаайыстыбатынан дьарыктанар бааһынай, чааһынай хаһаайыстыба  үлэһиттэринбырааһынньыгынан эҕэрдэлээтэ. Улууска ветеринарнай сулууспа тэриллибитэ 100 сылынан, нэһилиэкпит ветеран үлэһиттэригэр Анисия Филипповна Барашковаҕа, Дмитрий Михайлович Анемподистовка Эҕэрдэ суруктары, быйыл 25 төбө киирэр хотонун туттубут Кириллин Дмитрий Михайловичка 20 тыһ сууммалаах, 40 төбө киирэр хотонун туттубут Потапов Василий Аверкьевичка 30тыһ суммалаах сертификаттары олохтоох дьаһалта аатыттан туттарда. 2021 сыл 10 ый түмүгүнэн нэһилиэкпитигэр саамай элбэх үүтү туттарбыт Боякинов Владимир Федоровичка "Чурапчы" СХПК 3 тыһ сууммалаах сертификатын туттарда. Быйыл саҥа тэриллибит ИП үлэһиттэригэр "Түһүлгэ" НАДь "Сынньалаҥҥа" күрэх тэрийэн, 5 түһүмэххэ илин - кэлин түсүһэн көхтөөхтүк күрэхтэспит дьоммутугар барҕа махталбытын тиэрдэбит. Күрэх түмүгүнэн "Кыайыыга дьулуурун иһин" эҕэрдэ суругу, бэлэҕи Владимир Боякинов тутта, 3 бириистээх миэстэҕэ таҕыста Марк Суздалов, 2 миэстэ үөрүүтүн биллэ Туяра Борисова уонна "Сынньалаҥҥа" күрэх Муҥутуур кыайыылааҕынан, бары кыттааччылары кэннигэр хаалларан 1 миэстэни ылла Изабелла Окоемова.  Ити курдук күннээҕи түбүктэн быыс булан күрэхтэһэн, астына- дуоһуйа кэпсэтиһэн,  сарсыҥҥы күнү эрэллээхтик көрсөр санаалаах тарҕастыбыт.

 Саха киһитэ күһүҥҥү түбүктээх үлэлэрэ саҕаланнылар: идэһэ, муҥха, муус ылыыта, от тиэйиитэ. Бу нэдиэлэттэн Сахабыт сирин үрдүнэн үрүҥ илгэни үрүлүтэр, эмис эти дэлэтэр, киэҥ бааһыналарга күөх ньаассын оттору, бурдуктары үүннэрэр, тимир көлө уруулун эрэллээхтик тутар,  хороҕор муостааҕы, сыспай сиэллээҕи дэлэтэр, көрөр - истэр, иитэр, үксэтэр, сайыннарар туруу үлэһит дьоммутугар анаммыт Тыа хаһаайыстыбатын күннэрэ  саҕаланнылар. Биһиги нэһилиэкпитигэр бу бырааһынньык сэтинньи 19-20 күннэригэр куйаар ситиминэн ыытыллар. 

Сэтинньи19 күнүгэр киэһэ 19 ч 

"Көмүс көлөһүн" Кытаанах нэһилиэгин сылгыһыттарын туһунан кэпсиир "Кыһыл көмүс пуонда" анал  таһаарыыта. 

Тыа хаһаайыстыбатын күнүгэр анаммыт  "Туругурда туруоҕуҥ хорсун үлэ киһитин" бырааһынньыктааҕы кэнсиэр

Сэтинньи 20 күнэ. Киэһэ 19ч30м "Үлэнэн - дьоллонон" бырааһынньыктааҕы дьоро киэһэ @инстаграм быһа биэриитигэр

 "2021 сыллааҕы үлэбит " - нэһилиэкпит тыатын хаһаайыстыбатын специалиһын А.В. Пономарева дакылаата

Нэһилиэк баһылыгын эҕэрдэтэ, бастыҥнары наҕараадалааһын

Саҥа ИП аналлаах "Сынньалаҥҥа" конкурс

Кэлэн иһэр Тыа хаһаайыстыбатын күнүнэн эҕэрдэлиибит, бу күннэргэ биһигинниин бииргэ буоларгытыгар ыҥырабыт